Từ chối công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất
Hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất là giao dịch dân sự phổ biến, thường diễn ra trong quan hệ gia đình, họ hàng hoặc giữa các cá nhân. Để đảm bảo tính pháp lý, hợp đồng này bắt buộc phải được công chứng. Tuy nhiên, trên thực tế không phải mọi trường hợp đều được chấp thuận. Có những tình huống công chứng viên sẽ từ chối công chứng hợp đồng tặng cho. Vậy căn cứ pháp lý nào điều chỉnh và người dân cần lưu ý gì để tránh rủi ro?
1. Căn cứ pháp lý về việc từ chối công chứng hợp đồng tặng cho
Một số văn bản pháp luật hiện hành quy định trực tiếp đến hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất và việc công chứng:
Bộ luật Dân sự 2015:
Điều 457: Hợp đồng tặng cho tài sản.
Điều 459: Hợp đồng tặng cho bất động sản phải được lập thành văn bản, có công chứng hoặc chứng thực.
Luật Đất đai 2013 (sửa đổi 2024):
Điều 188: Quy định điều kiện để quyền sử dụng đất tham gia giao dịch.
Luật Công chứng 2014 (sửa đổi, bổ sung 2023):
Điều 44: Công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu hợp đồng, giao dịch vi phạm pháp luật.
Điều 51 và 52: Nghĩa vụ của công chứng viên trong việc kiểm tra tính hợp pháp của hồ sơ.
Như vậy, việc công chứng hợp đồng tặng cho phải tuân thủ đầy đủ các quy định trên. Nếu không, công chứng viên có quyền từ chối.
2. Các trường hợp bị từ chối công chứng hợp đồng tặng cho
2.1 Quyền sử dụng đất không đủ điều kiện pháp lý
Theo Điều 188 Luật Đất đai 2013 (sửa đổi 2024), đất chỉ được tặng cho nếu:
Có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Đất không có tranh chấp.
Đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án.
Còn thời hạn sử dụng.
Nếu một trong các điều kiện trên không được đáp ứng, công chứng viên có thể từ chối công chứng hợp đồng tặng cho.
2.2 Người tặng cho không có quyền định đoạt
Theo Điều 167 Luật Đất đai 2013, việc tặng cho quyền sử dụng đất phải do chính chủ sử dụng đất hoặc người được ủy quyền hợp pháp thực hiện. Nếu người không có thẩm quyền mang đất đi tặng cho, hợp đồng sẽ không được công chứng.
Ví dụ: Ông A đứng tên sổ đỏ, nhưng bà B (vợ) tự ý ký hợp đồng tặng cho con mà không có giấy ủy quyền hợp pháp. Công chứng viên sẽ từ chối công chứng hợp đồng tặng cho.
2.3 Hồ sơ công chứng không hợp lệ hoặc thiếu giấy tờ
Theo Điều 40 Luật Công chứng 2014, hồ sơ công chứng bao gồm:
Phiếu yêu cầu công chứng.
Dự thảo hợp đồng tặng cho.
Bản sao CMND/CCCD, hộ khẩu của các bên.
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Giấy tờ khác liên quan (giấy tờ chứng minh tài sản riêng, văn bản đồng ý của vợ/chồng trong trường hợp tài sản chung).
Nếu hồ sơ giả mạo, tẩy xóa, không đầy đủ, công chứng viên sẽ từ chối.
2.4 Nội dung hợp đồng vi phạm pháp luật hoặc trái đạo đức xã hội
Theo Điều 123 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự có nội dung, mục đích vi phạm pháp luật hoặc trái đạo đức xã hội thì vô hiệu. Công chứng viên sẽ không chứng nhận những hợp đồng có nội dung như vậy.
2.5 Hợp đồng có dấu hiệu bị lừa dối, ép buộc hoặc giả mạo
Theo Điều 8 Luật Công chứng 2014, công chứng viên phải bảo đảm tính tự nguyện của các bên. Nếu có căn cứ cho rằng hợp đồng tặng cho được lập do ép buộc, lừa dối hoặc giả mạo chữ ký thì sẽ bị từ chối công chứng.
3. Trách nhiệm của công chứng viên khi từ chối công chứng hợp đồng tặng cho
Cách từ chối
Giải thích rõ lý do từ chối cho người dân.
Lập văn bản ghi nhận việc từ chối nếu người yêu cầu đề nghị.
Nếu từ chối không có căn cứ, công chứng viên có thể bị khiếu nại, kỷ luật hoặc bồi thường theo Điều 70 Luật Công chứng 2014.
4. Ví dụ minh họa thực tế về từ chối công chứng hợp đồng tặng cho
Chị C được cha mẹ tặng cho một mảnh đất, nhưng khi làm thủ tục công chứng, công chứng viên phát hiện đất này đang bị kê biên để bảo đảm thi hành án. Công chứng viên đã từ chối công chứng hợp đồng tặng cho. Đây là trường hợp đúng quy định pháp luật nhằm bảo vệ quyền lợi cho các bên liên quan và tránh rủi ro pháp lý.
Việc từ chối công chứng hợp đồng tặng cho không phải là sự tùy tiện mà dựa trên những căn cứ pháp luật rõ ràng. Người dân khi muốn thực hiện thủ tục tặng cho quyền sử dụng đất cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, kiểm tra tình trạng pháp lý của đất, đảm bảo tính tự nguyện và hợp pháp của giao dịch để tránh bị từ chối công chứng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
