Thừa kế theo pháp luật khác gì theo di chúc?

Thừa kế theo pháp luật là gì? Và thừa kế theo di chúc là gì? Phân biệt hai hình thức nhận di sản này ra sao? Bài viết sau đây của Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ sẽ giải đáp về vấn đề này.

^_>>> Xem thêm: Phí công chứng văn bản thừa kế di sản theo quy định pháp luật hiện nay

1. Thừa kế theo pháp luật là gì?

Thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định.

Đây là định nghĩa về thừa kế theo pháp luật được nêu tại Điều 649 Bộ luật Dân sự năm 2015.

Hiện nay, có hai hình thức nhận di sản của người chết là nhận thừa kế theo di chúc và nhận thừa kế theo pháp luật. Bởi di chúc là ý chí của người để lại thừa kế nên pháp luật ưu tiên chia thừa kế theo di chúc hơn chia thừa kế theo pháp luật.

^_>>> Xem thêm: Dịch vụ sang tên sổ đỏ khi nhận thừa kế

Chỉ trong các trường hợp nêu tại Điều 650 Bộ luật Dân sự năm 2015 dưới đây, di sản sẽ được chia theo pháp luật:

– Không có di chúc.

– Mặc dù có di chúc nhưng di chúc không hợp pháp: Người lập di chúc không minh mẫn, sáng suốt hoặc bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép khi lập di chúc; nội dung di chúc vi phạm điều cấm của Luật, trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc trái quy định…

– Người thừa kế theo di chúc chết trước/chết cùng thời điểm với người lập; nếu cơ quan, tổ chức là đối tượng được nhận di chúc thì không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

– Người hưởng di sản theo di chúc không có quyền hưởng hoặc từ chối nhận di sản thừa kế.

– Phần di sản: Không được định đoạt trong di chúc; có liên quan đến phần di chúc không có hiệu lực; người được thừa kế theo di chúc nhưng không được hưởng, từ chối nhận, chết trước hoặc cùng thời điểm với người lập di chúc…

Như vậy, khi thuộc một trong các trường hợp nêu trên, di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật và người thừa kế có thể yêu cầu Văn phòng/Phòng công chứng thực hiện thủ tục lập Văn bản khai nhận hoặc Văn bản thoả thuận phân chia di sản thừa kế để quyết định giao di sản cho người thừa kế nào.

2. Thừa kế theo di chúc là gì?

Bộ luật dân sự 2015 không nêu rõ khái niệm thừa kế theo di chúc là gì mà chỉ quy định khái niệm di chúc tại Điều 624 như sau: Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.

^_>>> Xem thêm: Chia thừa kế theo di chúc như thế nào? Và hồ sơ chuẩn bị gồm những gì?

Từ khái niệm di chúc và các quy định của Bộ luật dân sự 2015 về thừa kế theo di chúc có thể hiểu: Thừa kế theo di chúc là việc dịch chuyển tài sản của người đã chết cho người còn sống theo quyết định của người để lại di sản trước khi chết thể hiện qua di chúc.

3. Phân biệt thừa kế theo pháp luật và theo di chúc

Như phân tích trên, di sản hiện được chia theo pháp luật hoặc theo di chúc. Vậy hai hình thức này khác nhau thế nào? Cụ thể theo dõi bảng so sánh dưới đây:

Tiêu chí	Di chúc	Thừa kế theo pháp luật
Căn cứ	Chương XXII Bộ luật Dân sự	Chương XXIII Bộ luật Dân sự
Khái niệm	Di chúc là một dạng văn bản thể hiện mong muốn chuyển tài sản của một người cho người khác sau khi người đó chết.	Thừa kế theo pháp luật là hình thức thừa kế theo hàng thừa kế, các điều kiện cũng như trình tự phân chia di sản thừa kế do pháp luật quy định.
Người thừa kế	– Người được chỉ định trong di chúc – Cha, mẹ, vợ, chồng; Con chưa thành niên. – Con thành niên, không có khả năng lao động	Chia theo hàng thừa kế, gồm 03 hàng: – Hàng 01: Vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết; – Hàng 02: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại; – Hàng 03: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
Hình thức	– Di chúc bằng văn bản; – Di chúc miệng nếu không thể lập được bằng văn bản.	Người thừa kế làm văn bản thoả thuận phân chia di sản thừa kế tại Văn phòng/Phòng công chứng
Trường hợp hưởng thừa kế	Người để lại di sản viết di chúc để chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi người này chết	– Không có di chúc. – Di chúc không hợp pháp. – Người thừa kế theo di chúc chết trước/chết cùng thời điểm với người lập; nếu cơ quan, tổ chức là đối tượng được nhận di chúc thì không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế. – Người hưởng di sản theo di chúc không có quyền hưởng/từ chối nhận di sản thừa kế. – Phần di sản: Không được định đoạt trong di chúc; có liên quan đến phần di chúc không có hiệu lực; người được thừa kế theo di chúc nhưng không được hưởng, từ chối nhận, chết trước hoặc cùng thời điểm với người lập di chúc…

^_>>> Xem thêm: Công chứng di chúc đối với tài sản là bất động sản cần lưu ý giấy tờ gì?

Ngoài những nội dung này, hai hình thức này cũng có những quy định riêng, không giống nhau. Ví dụ như:

– Thừa kế theo pháp luật: Quy định về thế vị, quyền thừa kế giữa cha mẹ nuôi, cha mẹ đẻ với con nuôi; con riêng và bố dượng, mẹ kế; giữa vợ chồng đã chia tài sản chung; đang xin ly hôn hoặc đã kết hôn với người khác…

– Thừa kế theo di chúc: Quy định về người làm chứng di chúc; gửi giữ di chúc; di tặng; công bố di chúc…

Như vậy, trên đây là giải đáp cho vấn đề “Thừa kế theo pháp luật khác gì theo di chúc?“. Ngoài ra, nếu như bạn đọc còn thắc mắc gì liên quan đến nội dung trên hoặc cần tư vấn các vấn đề pháp lý khác về công chứng và sổ đỏ, xin vui lòng liên hệ theo thông tin:

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.

2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội

Hotline : 0966.22.7979 – 0935.669.669

Email: ccnguyenhue165@gmail.com

XEM THÊM TỪ KHÓA TÌM KIẾM:

_^>>> Hợp đồng tặng cho hộ kinh doanh cần lưu ý vấn đề gì liên quan đến thuế?

_^>>> Dịch vụ công chứng nhà đất và sang tên sổ đỏ tại Hà Nội

_^>>> Công chứng bản sao giấy khai sinh ở phường có được không?

_^>>> Danh sách các công ty du lịch tại Việt Nam uy tín nhất

_^>>> Thủ tục công chứng ủy quyền và những hồ sơ cần chuẩn bị.

_^>>> Hướng dẫn cách kiểm tra tình trạng nhà đất đang có tranh chấp trước khi xuống tiền mua.

_^>>> Cha mẹ làm dịch vụ sang tên sổ đỏ thừa kế đất cho các con cần chuẩn bị những giấy tờ gì?

_^>>> Khai nhận di sản trong thừa kế theo di chúc cần niêm yết bao nhiêu ngày tại phường?

_^>>> Văn phòng công chứng tại Hà Nội hỗ trợ lập di chúc miễn phí tại nhà cho người già, người ốm nặng.