Hợp đồng mua bán viết tay có bị vô hiệu không nếu không công chứng?
Hợp đồng mua bán viết tay là hình thức được nhiều người áp dụng vì nhanh gọn, không mất nhiều chi phí và thời gian. Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp hợp đồng trên đều có giá trị pháp lý, đặc biệt khi không được công chứng hoặc chứng thực. Bài viết này sẽ phân tích quy định pháp luật, điều kiện có hiệu lực của hợp đồng và trường hợp hợp đồng viết tay có thể bị vô hiệu.
>>> Xem thêm: Hợp đồng chuyển nhượng cổ phần có cần công chứng tại văn phòng công chứng?
1. Hợp đồng mua bán viết tay là gì?
Theo Điều 385 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Như vậy, hợp đồng mua bán viết tay là hợp đồng được các bên lập thủ công bằng văn bản viết tay, ghi nhận các điều khoản mua bán, giá cả, quyền và nghĩa vụ của các bên.
Ví dụ minh họa: Ông A bán cho bà B một chiếc xe máy với giá 30 triệu đồng, hai bên lập giấy viết tay ghi rõ thông tin xe, giá bán và thời điểm giao xe. Đây là một hợp đồng mua bán viết tay.
2. Khi nào hợp đồng mua bán viết tay có giá trị pháp lý?
Trường hợp pháp luật không bắt buộc công chứng
Theo Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng có thể được thể hiện bằng lời nói, văn bản hoặc hành vi cụ thể. Nếu pháp luật không yêu cầu hợp đồng mua bán phải công chứng, thì hợp đồng mua bán viết tay vẫn có giá trị khi đáp ứng các điều kiện:
Các bên có đầy đủ năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự Các bên hoàn toàn tự nguyện Mục đích, nội dung hợp đồng không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội
Ví dụ: Mua bán tài sản động sản như điện thoại, máy tính, xe đạp… bằng hợp đồng viết tay, nếu có đủ chữ ký các bên và thực hiện giao nhận tài sản, vẫn có giá trị pháp lý.
>>> Xem thêm: Dịch vụ sổ đỏ là gì và có đảm bảo tính pháp lý không?
Trường hợp pháp luật bắt buộc công chứng hoặc chứng thực
Với một số loại tài sản đặc biệt, pháp luật quy định hợp đồng mua bán phải lập thành văn bản và được công chứng hoặc chứng thực thì mới có hiệu lực. Cụ thể:
Mua bán nhà ở: Khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai 2013 và Điều 122 Luật Nhà ở 2014 yêu cầu hợp đồng mua bán nhà, chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ một số trường hợp luật định.
Mua bán ô tô, xe máy: Không bắt buộc công chứng hợp đồng, nhưng để sang tên đổi chủ, cơ quan đăng ký sẽ yêu cầu hợp đồng có chứng thực chữ ký hoặc hóa đơn mua bán.
Nếu hợp đồng thuộc loại bắt buộc công chứng nhưng chỉ lập bằng hợp đồng mua bán viết tay không công chứng, hợp đồng có thể bị tuyên vô hiệu theo Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015 do vi phạm hình thức.
3. Hợp đồng mua bán viết tay không công chứng có bị vô hiệu không?
Theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, điều kiện có hiệu lực của hợp đồng gồm:
Chủ thể có năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự Các bên tự nguyện giao kết hợp đồng Nội dung, mục đích hợp đồng không trái luật Hình thức hợp đồng phù hợp quy định pháp luật
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng có thể hỗ trợ giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự như thế nào?
Nếu tài sản mua bán thuộc diện bắt buộc công chứng (như nhà đất) mà chỉ lập hợp đồng mua bán viết tay không công chứng, hợp đồng có thể bị vô hiệu. Khi bị tuyên vô hiệu, quyền lợi các bên sẽ được giải quyết theo nguyên tắc hoàn trả cho nhau những gì đã nhận và bồi thường thiệt hại (nếu có).
Ví dụ minh họa: Ông C bán cho ông D một mảnh đất bằng hợp đồng viết tay, không công chứng. Sau đó, tranh chấp xảy ra, tòa án tuyên hợp đồng vô hiệu do vi phạm hình thức bắt buộc.
4. Cách để hợp đồng mua bán viết tay được công nhận
Để đảm bảo giá trị pháp lý và hạn chế tranh chấp, các bên nên:
Xác định loại tài sản mua bán có bắt buộc công chứng hay không Nếu thuộc diện bắt buộc, cần thực hiện thủ tục công chứng/chứng thực hợp đồng Lưu giữ đầy đủ chứng cứ giao dịch như giấy tờ sở hữu, biên nhận tiền, biên bản bàn giao tài sản
Trong nhiều trường hợp, các bên có thể yêu cầu tòa án công nhận hiệu lực của hợp đồng theo Điều 129 Bộ luật Dân sự nếu đã thực hiện từ 2/3 nghĩa vụ trở lên.
>>> Xem thêm: Cần chuẩn bị hồ sơ gì để chứng thực chữ kýnhanh chóng?
Hợp đồng mua bán viết tay vẫn có thể hợp pháp nếu pháp luật không yêu cầu công chứng và các điều kiện về chủ thể, nội dung, hình thức được đảm bảo. Tuy nhiên, với tài sản thuộc diện bắt buộc công chứng mà chỉ lập giấy viết tay, hợp đồng có nguy cơ bị tuyên vô hiệu. Vì vậy, trước khi giao dịch, các bên nên tìm hiểu kỹ quy định pháp luật hoặc tham khảo ý kiến của luật sư để đảm bảo an toàn pháp lý.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
