tài sản chung vợ chồng

Trong đời sống hôn nhân, quyền sử dụng đất và nhà ở thường là tài sản chung của vợ chồng. Khi cần vay vốn, không ít người sử dụng tài sản chung để thế chấp ngân hàng. Tuy nhiên, nếu không có sự đồng thuận đúng pháp luật, hợp đồng thế chấp có thể bị vô hiệu, gây thiệt hại nghiêm trọng. Vậy luật mới quy định thế nào?

>>> Xem thêm: Chọn văn phòng công chứng nào để làm giấy ủy quyền cho người thân?

⚖️ Căn cứ pháp lý

Bộ luật Dân sự 2015 (Điều 33, 34, 317)
Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 (Điều 35)
Luật Đất đai 2024 (Điều 144 – Quyền sử dụng đất là tài sản bảo đảm)
Nghị định 99/2022/NĐ-CP – Đăng ký biện pháp bảo đảm

🏡 Thế chấp tài sản chung vợ chồng: Điều kiện để hợp đồng thế chấp có hiệu lực

📑 Phải có sự đồng ý bằng văn bản của cả hai vợ chồng

Theo Điều 35 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, khi giao dịch liên quan đến tài sản chung, bao gồm thế chấp quyền sử dụng đất, phải có sự thỏa thuận của cả hai vợ chồng.

✅ Văn bản đồng ý phải được lập rõ ràng, thường là dưới hình thức đồng ký tên trong hợp đồng thế chấp hoặc có giấy ủy quyền công chứng.

❌ Thiếu chữ ký của một bên vợ/chồng → Hợp đồng thế chấp có thể bị vô hiệu

📌 Trên thực tế, một số bên vay vốn tự ý thế chấp sổ đỏ đứng tên hai vợ chồng mà không có sự đồng thuận → ngân hàng rơi vào tình huống không thể xử lý tài sản khi người vay vi phạm nghĩa vụ.

>>> Xem thêm: Dịch vụ sang tên sổ đỏ nhanh: Vũ khí bí mật của các nhà đầu tư bất động sản

📉 Rủi ro pháp lý nếu hợp đồng thế chấp tài sản chung sai quy định

⚠️ Hợp đồng có thể bị tuyên vô hiệu một phần hoặc toàn bộ

Ví dụ thực tế:
👉 Anh T. (TP.HCM) thế chấp căn hộ đứng tên hai vợ chồng tại ngân hàng M mà không có chữ ký của vợ. Sau khi mất khả năng trả nợ, ngân hàng xử lý tài sản nhưng bị vợ anh T. khởi kiện.
➡️ Tòa tuyên hợp đồng thế chấp vô hiệu, ngân hàng không được phát mãi tài sản, phải đòi nợ theo hình thức khác.

Xem thêm: Người vay tiền chết, có đòi nợ được không?

💸 Bên nhận thế chấp (ngân hàng) đối mặt rủi ro thu hồi nợ

➡ Trong nhiều vụ tranh chấp, tòa tuyên ngân hàng phải chịu thiệt hại do không kiểm tra đầy đủ tình trạng pháp lý tài sản.

🧾 Hướng xử lý và phòng ngừa tranh chấp hợp đồng thế chấp tài sản chung

📌 Trước khi ký hợp đồng thế chấp

✔️ Kiểm tra tình trạng pháp lý của tài sản: đứng tên ai? là tài sản chung hay riêng?
✔️ Yêu cầu cung cấp văn bản đồng ý của vợ/chồng nếu tài sản chung
✔️ Trường hợp tài sản riêng nhưng phát sinh sau hôn nhân → cần xem xét rõ nguồn gốc

🏛️ Trong trường hợp tranh chấp phát sinh

✔️ Hai bên có thể thương lượng hoặc yêu cầu tòa án giải quyết theo Luật Tố tụng dân sự 2015
✔️ Nếu hợp đồng bị vô hiệu, các bên hoàn trả cho nhau những gì đã nhận (tiền vay, giấy tờ tài sản…)

>>> Xem thêm: 5 bước đơn giản để chuyển nhượng hợp đồng thuê nhà nhanh gọn mà không vi phạm pháp lý

🧠 Lưu ý quan trọng từ thực tế xét xử

📍 Theo Án lệ 03/2016/AL của TAND Tối cao, trong trường hợp một bên vợ/chồng tự ý đem tài sản chung đi thế chấp mà bên kia không biết và không đồng ý, hợp đồng có thể bị tuyên vô hiệu nếu chứng minh được hành vi xâm phạm quyền sở hữu.

📢 Điều này cho thấy việc tuân thủ đúng quy trình pháp lý là cực kỳ quan trọng để hợp đồng thế chấp phát sinh hiệu lực và tránh rủi ro pháp lý.

✅ Kết luận

Thế chấp sổ đỏ là tài sản chung vợ chồng không chỉ là vấn đề tài chính mà còn là vấn đề pháp lý sâu sắc. Việc thiếu hiểu biết hoặc chủ quan trong thủ tục có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như vô hiệu hợp đồng, mất quyền xử lý tài sản hoặc tranh chấp kéo dài.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Xem thêm: Tài sản hình thành trong tương lai là gì? Ví dụ cụ thể

Các bài viết liên quan:

>>> Hợp đồng chia tách nhà đất: Cách xử lý khi có tranh chấp

>>> Cần lưu ý gì khi ký kết hợp đồng thế chấp nhà đất?

>>> Thủ tục góp vốn bằng nhà đất trong công ty TNHH như thế nào?

>>> Hợp đồng góp vốn bằng nhà đất: Tại sao cần phải công chứng và cách thực hiện

>>> Tư vấn pháp lý về vấn đề sổ đỏ: Quy định mới năm 2025

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.