Góp vốn không sinh lời là tình huống mà nhiều người gặp phải khi đầu tư vào doanh nghiệp, dự án hoặc hợp tác kinh doanh nhưng không thu được lợi nhuận như kỳ vọng. Trong một số trường hợp, không chỉ không sinh lời mà còn không thu hồi được vốn. Bài viết sau sẽ phân tích căn cứ pháp lý, các tình huống thực tế và cách xử lý khi xảy ra tranh chấp.
>>> Xem thêm: Công chứng hợp đồng mua bán nhà đất đảm bảo uy tín tại Văn phòng công chứng Hà Nội
1. Căn cứ pháp lý điều chỉnh trường hợp góp vốn không sinh lời
1.1. Bộ luật Dân sự 2015
Điều 385: Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.
Điều 428: Quy định về đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng.
Điều 351: Nghĩa vụ thực hiện hợp đồng đúng thỏa thuận.
1.2. Luật Doanh nghiệp 2020
Điều 47, Điều 75: Quy định quyền, nghĩa vụ của thành viên góp vốn trong công ty TNHH, công ty hợp danh.
Điều 50, 110: Quy định về nghĩa vụ góp đủ vốn, phân chia lợi nhuận và nghĩa vụ tài chính.
Góp vốn không sinh lời là việc người đầu tư bỏ tiền hoặc tài sản vào một hoạt động kinh doanh, dự án hoặc công ty nhưng không thu được lợi nhuận, thậm chí không thu hồi được vốn trong thời gian dài hoặc vĩnh viễn.
2.2. Nguyên nhân thường gặp
Dự án thất bại, vận hành kém hiệu quả
Quản lý tài chính không minh bạch
Không có phân chia lợi nhuận rõ ràng trong hợp đồng
Khi góp vốn không sinh lời, bước đầu tiên là kiểm tra nội dung hợp đồng góp vốn, cụ thể:
Có cam kết về mức sinh lời không?
Có điều khoản xử lý khi không đạt kỳ vọng lợi nhuận không?
Có cơ chế rút vốn hoặc chấm dứt hợp đồng không?
Ví dụ minh họa: Ông A góp vốn 2 tỷ đồng vào một công ty xây dựng với cam kết lợi nhuận 15%/năm. Tuy nhiên, sau 2 năm không có bất kỳ khoản chia lợi nhuận nào. Khi kiểm tra hợp đồng, ông A phát hiện không có điều khoản ràng buộc cụ thể về việc phân chia lợi nhuận, dẫn đến khó khăn trong việc đòi lại quyền lợi.
Nếu việc không sinh lời không do lỗi của người góp vốn, mà do quản lý yếu kém hoặc vi phạm thỏa thuận từ bên nhận vốn, người góp vốn có quyền:
Yêu cầu giải trình tài chính, báo cáo hoạt động kinh doanh
Thỏa thuận rút vốn, hoặc chuyển nhượng phần vốn góp cho người khác
Đơn phương chấm dứt hợp đồng nếu bên kia vi phạm cam kết (căn cứ Điều 428 Bộ luật Dân sự)
3.3. Khởi kiện yêu cầu hoàn trả vốn góp
Trong trường hợp không đạt được thỏa thuận hoặc bên nhận góp vốn cố tình trì hoãn, người góp vốn có thể:
Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền
Yêu cầu hoàn trả lại phần vốn đã góp và bồi thường nếu chứng minh được thiệt hại
Ví dụ thực tế: Năm 2022, bà H. góp vốn 1 tỷ đồng vào công ty T. để mở chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch. Sau 18 tháng không có doanh thu, bà H. yêu cầu rút vốn nhưng công ty từ chối với lý do “rủi ro kinh doanh”. Bà H. kiện ra tòa. Tòa án xác định công ty sử dụng vốn sai mục đích, không có chứng từ hợp lệ, nên buộc công ty phải trả lại vốn góp cho bà.
4. Phân biệt góp vốn không sinh lời với rủi ro kinh doanh hợp pháp
Góp vốn không sinh lời là rủi ro hiện hữu trong môi trường kinh doanh, đặc biệt với các hợp tác không rõ ràng hoặc thiếu tính pháp lý. Để bảo vệ quyền lợi, người góp vốn cần chuẩn bị hợp đồng kỹ lưỡng, kiểm soát việc sử dụng vốn và luôn sẵn sàng xử lý bằng biện pháp pháp lý khi xảy ra vi phạm.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
