Phân tích sâu về quyền sử dụng đất: Hợp đồng ở nhờ trên đất nông nghiệp
Trong thực tế, nhiều hộ gia đình cho người thân, bạn bè hoặc người quen ở nhờ trên đất nông nghiệp. Tuy nhiên, không ít người nhầm tưởng việc này đơn giản và không cần giấy tờ. Thực tế, nếu không có hợp đồng ở nhờ rõ ràng, các bên dễ rơi vào tranh chấp quyền sử dụng đất, đặc biệt khi phát sinh hoạt động canh tác, xây dựng trái phép. Vậy, quyền sử dụng đất nông nghiệp được pháp luật quy định như thế nào khi cho ở nhờ? Hãy cùng phân tích chi tiết trong bài viết này.
Theo Điều 494 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng ở nhờ là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho ở nhờ cho phép bên ở nhờ sử dụng một phần hoặc toàn bộ tài sản mà không yêu cầu trả tiền. Khi áp dụng vào đất nông nghiệp, đây là loại đất được Nhà nước giao cho cá nhân, hộ gia đình sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp theo Luật Đất đai 2013 (được sửa đổi, bổ sung 2018).
Điểm đáng chú ý: Bên ở nhờ chỉ được sử dụng đất đúng mục đích đã được cấp, không được tự ý chuyển mục đích sử dụng hoặc xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp.
Điều 170 Luật Đất đai 2013: Người sử dụng đất phải sử dụng đất đúng mục đích, không được hủy hoại đất, đảm bảo tuân thủ quy hoạch.
Điều 175 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về quyền và nghĩa vụ khi sử dụng tài sản của người khác.
Điều 496 Bộ luật Dân sự 2015: Nghĩa vụ của bên ở nhờ, trong đó bao gồm bảo quản tài sản và trả lại đúng thời hạn.
Các rủi ro pháp lý thường gặp
Bên ở nhờ tự ý xây dựng nhà ở
Việc dựng nhà, chuồng trại hoặc công trình kiên cố trên đất nông nghiệp có thể vi phạm Điều 12 Luật Đất đai (hành vi bị nghiêm cấm), dẫn đến xử phạt hành chính và buộc tháo dỡ theo Nghị định 91/2019/NĐ-CP.
Nếu hợp đồng không ghi rõ phạm vi và thời hạn ở nhờ, bên ở nhờ có thể cho rằng mình có quyền lâu dài, gây khó khăn trong việc lấy lại đất.
Chuyển nhượng trái phép
Một số trường hợp bên ở nhờ tự ý cho người khác thuê hoặc chuyển nhượng quyền sử dụng đất là vi phạm pháp luật, có thể bị xử phạt hoặc truy cứu trách nhiệm dân sự.
Nội dung cần có trong hợp đồng ở nhờ đất nông nghiệp
Để hạn chế rủi ro, hợp đồng nên có các điều khoản sau:
Xác định rõ diện tích và vị trí đất cho ở nhờ.
Mục đích sử dụng: Chỉ được ở, không được sản xuất nếu chưa có sự đồng ý.
Thời hạn ở nhờ: Ghi rõ thời gian để tránh chiếm dụng đất lâu dài.
Cam kết bảo quản và trả lại đất trong tình trạng ban đầu.
Điều khoản xử lý vi phạm: Quy định về bồi thường nếu làm hư hỏng hoặc sử dụng sai mục đích.
Lời khuyên từ góc độ pháp lý
Luôn lập hợp đồng bằng văn bản, có chữ ký của các bên và nên công chứng để tăng tính pháp lý.
Không cho ở nhờ đất nông nghiệp nếu người ở nhờ có ý định xây dựng trái phép.
Nếu phát sinh tranh chấp, ưu tiên hòa giải tại UBND cấp xã, sau đó mới khởi kiện tại Tòa án.
Kết luận
Hợp đồng ở nhờ trên đất nông nghiệp tưởng chừng đơn giản nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro về quyền sử dụng đất và trách nhiệm pháp lý. Để tránh tranh chấp, các bên nên tuân thủ quy định của Luật Đất đai và Bộ luật Dân sự, đồng thời lập hợp đồng rõ ràng ngay từ đầu.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
